İSTİFADƏ
- Fəlakətli karbon izi, resursların istismarı, suyun çirklənməsi... Gördüyünüz
gödəkçə gözəl ola bilər, lakin onun istehsalının arxasındakı reallıq çox vaxt
daha az olur. Bu Cümə axşamı, Avqustun 1-i Aşma Günüdür: bəşəriyyətin bir il ərzində
planetin təmin edə biləcəyi bütün resursları istehlak etdiyi an. İldən-ilə
getdikcə daha erkən mərhələ. Bizim geyim istehlakımızın bununla bir əlaqəsi
var.
Ademenin
xatırlatdığı kimi, "köynəklərimiz, cins şalvarlarımız və kiçik sviterlərimiz
hər şeydən əvvəl xammaldan ibarətdir". Məsələn, polyester kimi sintetik
materiallar istehsal etmək üçün çoxlu yağ lazımdır. Bir pambıq köynək istehsal
zamanı 70 leysan su sərf edir. Resursların bu cür istismarına əlavə olaraq,
toxuculuq sənayesi həm də qlobal miqyasda istixana qazı emissiyalarının 10%-nin
mənbəyidir (2050-ci ildə bu rəqəm 26%-ə yüksələ bilər). Aşağı əmək haqqı, insan
hüquqlarının pozulması, məcburi əmək, uşaq əməyi arasında onun insan rekordu
daha şərəfli deyil...
Polyesterə
gəldikdə, o, bir neçə kimyəvi addımdan sonra neftdən hazırlanır ki, bu da
karbon izi reytinqini artırır.
Nəhayət,
geyim istehsalında başqa bir addım, çap və boyalarla bağlı problem yaradır. Təbiətə
atılan, planetin təbii ehtiyatlarına zərər verən mis, civə və hətta qurğuşun
burada işə düşür.
Sürətli
moda markaları iki həftə ərzində yeni kolleksiyalar istehsal edərək istehlakı
getdikcə daha çox artırırlar. Lakin istehlakçıların kəmiyyətdən daha çox
keyfiyyətə üstünlük verən yeni istehlakçılar kateqoriyası meydana çıxdı.
Tərcümə
edəni İlyas Qədimov /zekainfo.az